El keke pateta E matua talisapaia e Atenitina, latou te fiafia i ai i taimi malulu pe a fatuina se meaʻai suamalie. E ui ina latou fa'aitiitiina fa'aitiitiina i soo se taimi o le tausaga. E aofia ai le tele o laulau o pateta palu, o loʻo faʻafefeteina ma fasi povi.
I le gagana Atenitina keke o pateta, I le faaopoopo atu i le pateta nutimomoia, latou te faaopoopo elemene e le masani ai i isi vaega o le lalolagi. Faatasi ai ma nei elemene e aofia ai: tipi fuamoa, olive, vine ma aano o manufasi, lea latou te saunia e ala i le faaopoopoina o mea manogi eseese. O le tumau pea o se mea'ai suamalie, suamalie ma lelei e fiafia ai ma le aiga.
Tala'aga o Pai Pateta
O mea autu o keke pateta i Atenitina e masani lava o pateta ma povi. O nei mea uma na afua mai i konetineta eseese. O le mea lea, e mafai ona saunia se meaʻai pe a uma le fegalegaleaiga i le va oi latou. O le upu sili e faʻamatala ai le natura o le pai pateta o loʻo manatu i ai "fefiloi".
Na amata le fegalegaleaiga ina ua taunuu Christopher Columbus i Amerika. O se taunuuga o lenei fegalegaleaiga, na faʻafeiloaʻi ai foi e le Sipaniolo vine ma olive, o se vaega foi o meaʻai o le keke pateta Atenitina.
Tuuina atu le taua o le amataga o ona mea autu i totonu o le keke patetaO le tala o ia mea taitasi o loo faamatalaina i lalo:
O le pateta ma lona tupuaga
O le pateta na afua mai i Andes e fetaui ma le itu i saute o Peru ma le itu i matu sasaʻe o Bolivia. O loʻo faʻamaonia mai pe a ma le 6000 TLM ua uma ona faʻaumatia e le Inca o na eria, oe na totoina le tele o ituaiga o pateta ma mai iina na salalau atu ai i Amerika uma.
Ma, i le taunuu mai o Columbus i Amerika, o le taimi lea na taunuu ai le pateta i Sepania ma malaga a le Sipaniolo ma mai iina na amata ona sosolo i Europa atoa. Mo na nofoaga sa latou faaigoaina o le pateta ma isi auala. I lenei auala, na taunuu ai foi sana, pateta suamalie ma isi oloa i Europa.
O le amataga o povi
Faatasi ai ma povi, o le auala faafeagai i pateta na tupu, na aumaia i Amerika e le au Sipaniolo manumalo. I Atenitina, faʻatasi ai ma tulaga tau ma tulaga eleele, ina ia mafai ona tuʻuina atu le mutia mo povi, lea atonu na latou aumaia ai a latou fatu. O le taimi lava na faʻafeiloaʻi ai, na faʻateleina lafumanu i le atunuʻu, ma avea ai Argentina ma faʻatau atu aano o manufasi.
I lena atunuu o le keke pateta o se mea'ai e masani ona saunia e tagata faigaluega o vasega ta'uta'ua. O le mafuaaga o le taugofie o aano o manufasi ma pateta.
Fua e saunia ai le keke pateta
Meaʻai
Afa kilokalama o povi tipi tipi
kilokalama o pateta
afa o se logo logo lapopoa
O se aniani
Lua kaliki
se pusa bouillon
Pepelu
E tolu sipuni tele o le susu
25 kalama o pata
Nutmeg
Olive
Pepa
vine
Sal
Suauu
Faatasi ai ma mea nei i luga o le fata, o le a matou saunia le keke pateta:
Sauniuniga
- Oti le kalaka, logo logo ma aniani i le auala e te mana'o ai. Fa'asao.
- Fufulu pateta pe a uma ona aveese le paʻu, tipi i ni vaega laiti ma kuka i le masima.
- Saute le kaliki i le suauu, ma isi elemene na faʻapolopolo muamua; seia manino aniani. Fa'asao le sosi.
- Ona fa'aopopo lea o le aano o manu ma fa'aauau pea ona falai ma fa'aoso ina ia fa'atasi uma elemene ma mo le kukaina.
- Faaopopo le bouillon cube, le sosi sa fa'apolopolo muamua, le pepa. Kuka fa'atasi mea uma mo le tusa ma le 15min.
- Usu pateta vevela, faaopoopo le pata, nutmeg, susu, vine ma olive. Fa'amasima ma fa'afefiloi se'ia o'o ina tu'u fa'atasi mea uma.
- I totonu o se atigipusa talafeagai mo le taoina, tuʻu se vaega o pateta pateta i le pito i lalo, faʻaopopo se vaega o aano o manufasi ua saunia i luga. Ona sosoo ai lea ma le isi vaega o pateta palu ma le isi aano o manufasi o loʻo faʻaauau pea ona fefiloi seia faʻaiʻu i se vaega o pateta palu.
- Faaopopo se sisi sausau i luga e lelei lelei ma ave i le ogaumu i se vevela maualuga pe kuka mo le tusa ma le 15-20 minute pe seʻia oʻo ina iloa o le sisi o le gratin i le mea e manaʻomia.
- Ua uma, tofo i ai. Fiafia!
Fautuaga mo le faiga o se pai pateta
- Mo le faʻamalamalamaina o keke pateta Atenitina, o le filifiliga o aano o manufasi e taua tele, e tatau ona avea ma se vaega o le povi e manaia, o nisi e fautuaina le osso buco. E taua fo'i mea fa'amamafa e fa'amama ai aano o manu.
- Afai e fa'aopoopo sina pata po'o le margarine i le pateta palu, e fa'aopoopo i se isi itu o lona tofo.
- Ina ia faigofie ona tufatufaina atu laulau taʻitasi e fetaui ma le sauniuniga ma pateta, e mafai ona faʻasalalau ma se sipuni faʻaofuofu i le vai malulu.
Na e iloa....?
O le ipu Atenitina o keke pateta Ose mea'ai atoatoa, e maualuga lona tulaga tau mea'ai ona o mea'ai e maua mai i vaega ta'itasi o lea ipu.
O aano o povi o loo iai i le ipu o keke pateta E maua ai polotini fa'avae i le fausiaina ma le soifua maloloina o maso o le tino. E tamaoaiga i le vaitamini B12, lea e puipuia ai, faatasi ai ma isi mea, le puipuiga o le tino. E le gata i lea, o loʻo i ai le uʻamea, magnesium, zinc, potassium, seleni ma le phosphorus; o ia mea ta'itasi e maua ai fa'amanuiaga fa'apitoa mo le fa'agaioiga lelei o le tino.
O pateta o loʻo i totonu o le keke pateta Latou te maua ai carbohydrates, lea e liua e le tino i le malosi. Latou te tuʻuina atu foʻi vitamini: C, B6, B3, faʻapea foʻi ma: folic acid, potassium, iron, zinc, phosphorus, calcium, magnesium, manganese, riboflavin, thiamin, niacin ma e oʻo lava i fualaau faisua. Latou te maua foʻi le fiber, lea e fesoasoani i le faʻaogaina lelei o le faʻaogaina o meaʻai ma faʻamalieina.
O isi mea taʻitasi e pei o aniani, kaliki, pepa, olive, vine, susu, sisi e maua ai e le tino ni faʻamanuiaga faʻapitoa aua latou te maua ai le tino meaʻai taua mo lona faʻaogaina lelei. O lea la o le keke pateta O se pomu e le gata mo le tofo, ae mo le aoga foi e aumaia ia i latou e taumafaina.